Οι φυλακές, παρά τις αντιφάσεις των κρατουμένων, παρά τη διάχυτη υποταγή, παρά την φυσική καταστολή, το ξύλο, τους εξευτελισμούς, τα ψυχοφάρμακα εν αφθονία, παραμένουν πάντα ένα “καζάνι που βράζει”. Αυτό αποδεικνύεται από το νήμα των εξεγέρσεων και αναταραχών σε όλες τις ελληνικές φυλακές στο πέρασμα του χρόνου. Φυλακές Αλικαρνασσού 1990, Κορυδαλλός 1995, Πάτρα 1996, Κέρκυρα 1996, εξέγερση στο Μαλανδρίνο και σχεδόν όλες τις φυλακές της χώρας το 2007, μαζική απεργία πείνας σε όλες τις φυλακές το 2008.
Τον Απρίλη του 2007 λοιπόν, δεσμοφύλακες χτυπούν τον αναρχικό Γιάννη Δημητράκη, κρατούμενο στις φυλακές Μαλανδρίνου. Το γεγονός αυτό αποτελεί την αφορμή για μια σειρά γεγονότων που ξεπερνούν κατά πολύ το πρόσωπο του Γιάννη Δημητράκη. Οι κρατούμενοι στις περισσότερες πτέρυγες του Μαλανδρίνου εξεγείρονται και ανεβαίνουν στις ταράτσες. Γεύονται ξανά την αίσθηση της ελευθερίας. Αιτία της εξέγερσης δεν είναι παρά οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης στα κολαστήρια, οι εξευτελισμοί, οι ταπεινώσεις, η σωματική και ψυχολογική βία, πράγματα που αποτυπώνονται στα αιτήματα που οι κρατούμενοι παραδίδουν στον κρατικό κατασταλτικό μηχανισμό που έχει ήδη παραταχτεί. Οι ταραχές επεκτείνονται σε όλες σχεδόν τις φυλακές της επικράτειας, όπου οι κρατούμενοι ανεβαίνουν σε ταράτσες, καταστρέφουν τα κελιά, τις κάμερες ασφαλείας, καίνε στρώματα.
Την Τρίτη 11 Φλεβάρη, στην Άμφισσα, πραγματοποιήθηκε η δίκη για την εξέγερση στις φυλακές υψίστης ασφαλείας του Μαλανδρίνου τον Απρίλη του 2007. Κατηγορούμενοι είναι πέντε άνθρωποι που τότε βρίσκονταν κρατούμενοι στις φυλακές και συμμετείχαν στην εξέγερση. Ανάμεσα στους κατηγορουμένους είναι και ο αναρχικός Γιάννης Δημητράκης όπως επίσης και ο αγωνιστής Βαγγέλης Πάλλης. Για τους δύο τελευταίους, πέρα από την κοινή για όλους κατηγορία της φυσικής αυτουργίας σε φθορές, υπήρχε και η κατηγορία της ηθικής αυτουργίας για φθορές.
Με άλλα λόγια, οι Δημητράκης και Πάλλης, κατηγορούνταν ως υποκινητές/ηθικοί αυτουργοί της εξέγερσης στο κολαστήριο του Μαλανδρίνου.
Η κινητοποίηση των δυνάμεων καταστολής ήταν μεγάλη και δυσανάλογη των αλληλέγγυων που παρεβρέθηκαν στο πλευρό του Γιάννη Δημητράκη, του μοναδικού κατηγορούμενου που ήταν παρών στο δικαστήριο της Άμφισσας. Ο Βαγγέλης Πάλλης είχε πληρεξούσιο συνήγορο υπεράσπισης. Η δίκη ξεκίνησε με μια παρέλαση μαρτύρων κατηγορίας, δηλαδή τους σωφρονιστικούς υπαλλήλους του Μαλανδρίνου καθώς και τον αστυνομικό διευθυντή. Ο αστυνομικός διευθυντής ήταν παρών σε διαπραγματεύσεις μεταξύ αρχών και κρατουμένων στην ταράτσα της φυλακής, τις πρώτες ώρες της εξέγερσης, και τραυματίστηκε στο κεφάλι.
Η έδρα σχεδόν σε ρόλο πολιτικής αγωγής, ρώταγε με μεγάλη σχολαστικότητα τους ανθρωποφύλακες, σχετικά με τις κατηγορίες που αποδίδονταν στον Γιάννη Δημητράκη και τον Βαγγέλη Πάλλη, αυτές της ηθικής αυτουργίας. Κανένας από τους μάρτυρες δεν ανέφερε ότι άκουσε κάποιον από τους κατηγορούμενους να παρακινεί άλλους σε φθορές. Οι περισσότεροι κινήθηκαν στη γραμμή “δεν είδα και δεν πιστεύω αν δεν δω”.
Η εξέταση των μαρτύρων κατηγορίας ήταν πολύωρη και βαρετή, οι δεσμοφύλακες αναπαρήγαγαν σχεδόν τα ίδια, ενώ δύο κατέθεσαν ότι είδαν τον Βαγγέλη Πάλλη να προβαίνει σε φθορές μιας κάμερας και ενός τζαμιού(!). Η σχολαστικότητα και επιμονή της έδρας δεν είχε το αναμενόμενο αποτέλεσμα πάντως, εκτός από την υπερβολική καθυστέρηση μιας απλής δικαστικής υπόθεσης.
Μάρτυρες υπεράσπισης ήταν ο Νίκος Γιαννόπουλος, ο Γιώργος Βούτσης-Βογιατζής (τοποθέτηση), καθώς και ο Γιώργος Καλαϊτζίδης. Οι μάρτυρες υπεράσπισης τοποθετήθηκαν σε δύο κύριους άξονες: τις συνθήκες διαβίωσης στις ελληνικές φυλακές και την κατηγορία καθώς και την έννοια της ηθικής αυτουργίας.
Αφενός περιγράφηκαν με γλαφυρό τρόπο οι φρικτές συνθήκες διαβίωσης στα κολαστήρια, καθώς και η βία – σωματική και ψυχολογική – που ασκείται στους κρατούμενους. Συμπερασματικά, η εξέγερση στο Μαλανδρίνο και οι φθορές ελλάσσονος σημασίας που απασχόλησαν έντονα την έδρα, δεν ήταν παρά μια αναμενόμενη έκρηξη οργής και αξιοπρέπειας από τους κρατούμενους.
Ο Γιάννης Δημητράκης στην απολογία του αναφέρθηκε κι αυτός στην κατάσταση που επικρατεί στο Μαλανδρίνο, μια φυλακή που την εποχή εκείνη θεωρούνταν η ναυαρχίδα των φυλακών υψίστης ασφαλείας στην Ελλάδα. Αναφέρθηκε στις αντιφάσεις των κρατουμένων και στην όμορφη στιγμή που οι αντιφάσεις ξεπεράστηκαν έστω και πρόσκαιρα και οι κρατούμενοι εξεγέρθηκαν για την αξιοπρέπειά τους. Ο Γιάννης Δημητράκης είπε πως πέραν του ότι θεωρεί αδύνατο ένας άνθρωπος να χειραγωγεί τα υποκείμενα της φυλακής για να εξεγερθούν, είναι κάτι που τον βρίσκει αντίθετο και ως αναρχικό. Επιπλέον, η κατηγορία της ηθικής αυτουργίας ήταν κάτι που προφανώς εξέπεσε στο στάδιο της εξέτασης των δεσμοφυλάκων.
Ο Γ.Δημητράκης, στην εμμονή της έδρας με τις φθορές που προξενήθηκαν στο εσωτερικό της φυλακής, είπε πως θεωρεί την εξέγερση στο Μαλανδρίνο από τις ηπιότερες που έχουν λάβει χώρα σε ελληνικές φυλακές. Θύμισε την εξέγερση στην Αλικαρνασσό όπως την περιγράφει ο Πετρόπουλος, θύμισε την εξέγερση στον Κορυδαλλό όπου είχε απανθρακωθεί κρατούμενος. Είπε πως οι φθορές δεν είναι τίποτα σε σύγκριση με το μέγεθος και την ένταση της βίας που η φυλακή και οι μηχανισμοί της ασκούν στους κρατούμενους. Τέλος πρόσθεσε πως αν πραγματικά ήταν στο χέρι του, θα ήθελε η εξέγερση να διαρκούσε και να παρέμεναν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στις ταράτσες.
Αρνήθηκε να αναφέρει οτιδήποτε σχετικά με το περιστατικό τραυματισμού του αστυνομικού διευθυντή την πρώτη μέρα στις ταράτσες των φυλακών, για το οποίο κατηγορήθηκε ο Μακόφ (καταγωγή από το Ιράκ).
Η εισαγγελέας πρότεινε αθώωση του Γ.Δημητράκη και από τις δύο κατηγορίες – φυσικής και ηθικής αυτουργίας σε φθορές – , ενοχή του Β. Πάλλη για φυσική αυτουργία σε φθορές, ενοχή του Γιώργου Μουσταφά για φυσική αυτουργία σε φθορές, αθώωση του 4ου κατηγορούμενου Λ.Θ. και ενοχή του Μακόφ. Απέρριψε τις ενστάσεις των συνηγόρων υπεράσπισης που είχαν αρχικά κατατεθεί: ότι η φυλακή δεν είναι κτίριο που εξυπηρετεί το κοινό όφελος και κατά συνέπεια έπρεπε να αλλάξει η συγκεκριμένη κατηγορία σε “φθορά ξένης ιδιοκτησίας”.
Μετά από πολύωρες και ανούσιες συσκέψεις, η απόφαση του δικαστηρίου κινήθηκε ακριβώς πάνω στις προτάσεις της εισαγγελέως. O Γ. Δημητρακης αθώος και για τις δύο κατηγορίες. Ο Β.Πάλλης αθώος για την ηθική αυτουργία και ένοχος για φυσική αυτουργία σε φθορές, ποινή 12 μήνες. Ο 3ος, Γιωργος Μουσταφα, ένοχος για φυσική αυτουργία σε φθορές, 12 μήνες. Ο 4ος, Λ.Θ. αθώος για φυσική αυτουργία σε φθορές. Τέλος ο Τζβαρα Μακοφ ένοχος για φυσική αυτουργία στις φθορές και απρόκλητες σωματικές βλάβες στον αστυνομικό διευθυντή Λαμίας και εναντίον του διευθυντή φυλακών Μαλανδρίνου, 35 μήνες.
σημείωση : το κομμάτι από το βιβλίο του Γιάννη Πετρόπουλου που αναφέρεται στην εξέγερση στις φυλακές Αλικαρνασσού, εκδόθηκε πρόσφατα από το ταμείο αλληλεγγύης και οικονομικής υποστήριξης φυλακισμένων αγωνιστών